Bharat ki bahuuddeshiya nadi ghati pariyojana


 Bharat ki bahuuddeshiya nadi ghati pariyojana-Bharat ki Pramukh Nadi ghati pariyojana-भारत की बहुउद्देशीय नदी घाटी परियोजना


Bharat ki bahuuddeshiya nadi ghati pariyojanaबहुउद्देशीय नदी घाटी परियोजना का उद्देश्य जल विधुत का उत्पादन, सिंचाई का प्रबंध, पेयजल आपूर्ति, बाढ़ में नियंत्रण, पर्यावरण की रक्षा, भू संरक्षण, मछली पालन का विकास, आदि है। 
 
Bahuuddeshiya nadi ghati pariyojana बहुउद्देशीय नदी घाटी परियोजनाओं को नदियों की घाटियों में बांध बनाकर तैयार किया जाता है। ऐसी परियोजनाएं जिनसे बहुत से उद्देश्यों की पूर्ति की जा सके बहुउद्देशीय परियोजनाएं कहलाती है।
 
Bharat ki bahuuddeshiya nadi ghati pariyojana का प्रारभ 7 जुलाई, 1948 को 'दामोदर नदी घाटी' परियोजना के नाम से हुआ था। भाखड़ा नांगल बांध परियोजना जो सतलुज नदी पर स्थित है, यह भारत की सबसे बड़ी बहुउद्देशीय नदी घाटी परियोजना Bharat ki bahuuddeshiya nadi ghati pariyojana है। यह परियोजना तीन राज्यों राजस्थान, पंजाब और हरियाणा की संयुक्त परियोजना है।

Bharat ki bahuuddeshiya nadi ghati pariyojana भारत की बहुउद्देशीय नदी घाटी परियोजना



भाखड़ा नांगल बांध परियोजना 
 सतलज नदी
लाभान्वित राज्य : पंजाब, हरियाणा,  राजस्थान

ब्यास परियोजना 
ब्यास नदी
लाभान्वित राज्य : राजस्थान, पंजाब, हरियाणा, हिमाचल प्रदेश

दामोदर घाटी परियोजना 
दामोदर नदी 
लाभान्वित राज्य : झारखंड पश्चिम बंगाल

हीराकुंड बांध परियोजना 
महानदी 
लाभान्वित राज्य : उड़ीसा

चंबल घाटी परियोजना
चंबल नदी
लाभान्वित राज्य : राजस्थान तथा मध्य प्रदेश

रिहंद बांध परियोजना 
 रिहन्द नदी 
लाभान्वित राज्य : उत्तर प्रदेश

कुण्डा नदी परियोजना 
कुण्डा नदी 
लाभान्वित राज्य : तमिलनाडु 

दुर्गा बैराज परियोजना
दामोदर नदी 
लाभान्वित राज्य : पश्चिम बंगाल तथा झारखंड 

इडुक्की परियोजना
पेरियार नदी
लाभान्वित राज्य : केरल 

टिहरी बांध परियोजना
भागीरथी नदी 
लाभान्वित राज्य : उत्तराखंड

माताटीला परियोजना
बेताव नदी
लाभान्वित राज्य : उत्तर प्रदेश, मध्य प्रदेश
 
कोयना परियोजना
कोयना नदी
लाभान्वित राज्य : महाराष्ट्र

रामगंगा परियोजना
रामगंगा नदी
लाभान्वित राज्य : उत्तर प्रदेश

ऊपरी कृष्ण परियोजना
कृष्णा नदी
लाभान्वित राज्य : कर्नाटक 

घाटप्रभा परियोजना 
घाटप्रभा नदी 
लाभान्वित राज्य : कर्नाटक


भीमा परियोजना
पवना नदी
लाभान्वित राज्य : महाराष्ट्र 

मुचकुण्ड परियोजना
मुचकुण्ड नदी
लाभान्वित राज्य : उड़ीसा तथा आंध्र प्रदेश 

गिरना परियोजना
गिरना नदी 
लाभान्वित राज्य : महाराष्ट्र 

शारदा परियोजना
शारदा गोमती नदी
लाभान्वित राज्य :  उत्तर प्रदेश 

पूर्णा परियोजना
पूर्णा नदी 
लाभान्वित राज्य : महाराष्ट्र 

बार्गी परियोजना 
बार्गी नदी 
लाभान्वित राज्य : मध्य प्रदेश 

हंसदेव बांगो परियोजना  
हंसदेव नदी 
लाभान्वित राज्य : छत्तीसगढ़ 

शरावती परियोजना 
शरावती नदी 
लाभान्वित राज्य :  कर्नाटक

दंडकारण्य परियोजना 
डंडे नदी 
लाभान्वित राज्य : मध्य प्रदेश 

 Bharat ki bahuuddeshiya nadi ghati pariyojana

पंचेत बांध परियोजना 
दामोदर नदी 
लाभान्वित राज्य : झारखंड पश्चिम बंगाल 

गंगासागर परियोजना 
चम्बल नदी 
लाभान्वित राज्य : मध्य प्रदेश 

बाणसागर परियोजना 
सोन नदी 
लाभान्वित राज्य : बिहार, उत्तर प्रदेश, मध्य प्रदेश 

नर्मदा सागर परियोजना 
नर्मदा नदी 
लाभान्वित राज्य : मध्य प्रदेश, गुजरात
 
राणा प्रताप सागर परियोजना 
चम्बल नदी  
लाभान्वित राज्य : राजस्थान 

जवाहर सागर परियोजना 
चम्बल नदी  
लाभान्वित राज्य : राजस्थान 

सरहिन्द नहर परियोजना 
सतलज नदी 
लाभान्वित राज्य : हरियाणा

तुलबुल परियोजना 
झेलम नदी 
लाभान्वित राज्य : जम्मू कश्मीर 

दुलहस्ती परियोजना 
चिनाव नदी 
लाभान्वित राज्य : जम्मू कश्मीर

तिलैया परियोजना 
बराकर नदी 
लाभान्वित राज्य : झारखंड 

सरदार सरोवर परियोजना 
नर्मदा नदी 
लाभान्वित राज्य : गुजरात, मध्य प्रदेश, महाराष्ट्र, राजस्थान

बगलिहार परियोजना 
चिनाब नदी 
लाभान्वित राज्य : जम्मू कश्मीर 

भद्रा परियोजना 
भद्रा नदी 
लाभान्वित राज्य : कर्नाटक 

जायकावाड़ी परियोजना 
गोदावरी नदी 
लाभान्वित राज्य : महाराष्ट्र 

रंजीत सागर बांध परियोजना 
रावी नदी 
लाभान्वित राज्य : पंजाब 

हिडकल परियोजना 
घाटप्रभा नदी 
लाभान्वित राज्य : कर्नाटक

सतलज परियोजना 
चिनाब नदी 
लाभान्वित राज्य : जम्मू कश्मीर

नाथपा झाकरी परियोजना 
सतलज नदी 
लाभान्वित राज्य : हिमाचल प्रदेश

पनामा परियोजना 
पनामा नदी 
लाभान्वित राज्य : गुजरात 

 Bharat ki bahuuddeshiya nadi ghati pariyojana

कोलडैम परियोजना 
सतलज 
लाभान्वित राज्य : हिमाचल प्रदेश 

कांगसावती परियोजना 
कांगसावती नदी 
लाभान्वित राज्य : पश्चिम बंगाल

तुंगभद्रा परियोजना 
तुंगभद्रा नदी 
लाभान्वित राज्य : तेलंगना तथा कर्नाटक

मयूराक्षी परियोजना 
मयूराक्षी नदी 
लाभान्वित राज्य : पश्चिम बंगाल
 
नागार्जुन सागर परियोजना 
कृष्णा नदी 
लाभान्वित राज्य : आंध्र प्रदेश, तेलंगाना

कोसी परियोजना 
कोसी नदी 
लाभान्वित राज्य : बिहार तथा नेपाल 

गण्डक नदी परियोजना
गंडक नदी 
लाभान्वित राज्य : बिहार नेपाल

फरक्का परियोजना
गंगा नदी 
लाभान्वित राज्य : पश्चिम बंगाल
 
काकडा़पारा परियोजना 
ताप्ती नदी 
लाभान्वित राज्य : गुजरात 

तवा परियोजना 
तवा नदी 
लाभान्वित राज्य : मध्य प्रदेश 

नागपुर शक्ति गृह परियोजना 
कोराडी नदी
लाभान्वित राज्य :  महाराष्ट्र 

इंदिरा गांधी नहर परियोजना 
सतलज नदी 
लाभान्वित राज्य : राजस्थान, पंजाब, हरियाणा
 
उकाई परियोजना 
ताप्ती नदी 
लाभान्वित राज्य : राजस्थान

पोचम्पाद परियोजना 
गोदावरी नदी 
लाभान्वित राज्य : कर्नाटक
 
माल प्रभा परियोजना 
माल प्रभा नदी 
लाभान्वित राज्य : कर्नाटक 

महा नदी डेल्टा परियोजना 
महानदी 
लाभान्वित राज्य : उड़ीसा